हरियाणा- मासिक पाठ्यक्रम आबंटन (हिंदी व संस्कृत) कक्षा 6 से 8
कक्षा छठी
महीना | वसंत भाग एक | बाल राम कथा | नैतिक शिक्षा | रुचिरा भाग 1 |
अप्रैल | 1.वह चिड़िया जो 2.बचपन | अवधपुरी में राम | योगासन व प्राणायाम | मङ्गलम् प्रथमः पाठः शब्दपरिचयः-1 द्वितीयः पाठः शब्दपरिचयः-2 |
मई | 3.नादान दोस्त 4.चाँद से थोड़ी सी गप्पें | जंगल और जनकपुर दो वरदान राम का वनगमन चित्रकूट में भरत | सूक्ति सुधा प्रेरक प्रसंग | तृतीयः पाठः शब्दपरिचयः-3 चतुर्थः पाठः विद्यालयः |
जून | ग्रीष्मावकाश | ग्रीष्मावकाश | ग्रीष्मावकाश | ग्रीष्मावकाश |
जुलाई SAT -1 | दण्डक वन में दस वर्ष सोने का हिरण | जामुन का पेड़ नीति के दोहे | पञ्चमः पाठः वृक्षाः षष्ठः पाठः समुद्रतटः | |
अगस्त | 5.साथी हाथ बढ़ाना 6.ऐसे-ऐसे | सीता की खोज | श्रद्धा-गीता पाठ रामप्रसाद बिस्मिल | सप्तमः पाठः बकस्य प्रतीकारः अष्टमः पाठः सूक्तिस्तबकः |
सितम्बर Half Yearly Exam | 7.टिकट अलबम 8.झाँसी की रानी | राम और सुग्रीव | चरित्र निर्माण न भूलें | नवमः पाठः क्रीडास्पर्धा दशमः पाठः कृषिकाः कर्मवीराः |
अक्टूबर | 9.जो देखकर भी नहीं देखते 10.संसार पुस्तक है | लंका में हनुमान | हाथों में तिरंगा थाम लिया | एकादश: पाठः दशमः त्वम् असि |
नवंबर SAT 2 | 11.मैं सबसे छोटी होऊं 12.लोकगीत | लंका विजय | बाललीला वर्णन भारत के महान रसायनवेत्ता-नागार्जुन | द्वादशः पाठः विमानयानं रचयाम त्रयोदश: पाठः अहह आ: च |
दिसंबर | 13.नौकर 14.वन के मार्ग में | चतुर्दशः पाठः कुरुक्षेत्रम् | ||
जनवरी | रंगों का त्यौहार-होली इतिहास का अनमोल रतन- पन्नाधाय शिष्टाचार | पंचदश: पाठः वाङ्मयंतपः | ||
फरवरी | 15.संत शिरोमणि रविदास | राम का राज्याभिषेक | जन-जन को यही सन्देश, नशामुक्त हो अपना देश (भाग-1) | परिशिष्टम् |
मार्च ANNUAL ASSESSMENT | संपूर्ण पाठ्यक्रम दोहराई व वार्षिक परीक्षा | संपूर्ण पाठ्यक्रम दोहराई व वार्षिक परीक्षा | संपूर्ण पाठ्यक्रम दोहराई व वार्षिक परीक्षा | संपूर्ण पाठ्यक्रम दोहराई व वार्षिक परीक्षा |
कक्षा सातवीं
महीना | वसंत भाग दो | बाल महाभारत कथा | नैतिक शिक्षा | रुचिरा भाग 2 |
अप्रैल | 1.हम पंछी उन्मुक्त गगन के | महाभारत कथा देवव्रत | योगासन और प्राणायाम सूक्ति सुधा | प्रथमः पाठः सुभाषितानि द्वितीयः पाठः दुर्बुद्धिः विनश्यति |
मई | 2.हिमालय की बेटियां 3.कठपुतली
| भीष्म प्रतिज्ञा अम्बा और भीष्म विदुर कुंती | नीति के दोहे | तृतीय पाठः स्वावलम्बनम् चतुर्थः पाठः पण्डितारमाबाई |
जून | ग्रीष्मावकाश | ग्रीष्मावकाश | ग्रीष्मावकाश | ग्रीष्मावकाश |
जुलाई SAT -1 | 4.मिठाईवाला | भीम कर्ण द्रोणाचार्य लाख का घर पांडवों की रक्षा द्रोपदी-स्वयंवर इंद्रप्रस्थ जरासंध शकुनि का प्रवेश | आजाद सदा आजाद ही रहे | पञ्चमः पाठः सदाचारः |
अगस्त | 5.पापा खो गए 6.शाम- एक किसान | चौसर का खेल व द्रौपदी की व्यथा धृतराष्ट्र की चिंता भीम और हनुमान द्वेष करने वाले का जी नहीं भरता | मित्रगुण वर्णन प्रेरक प्रसंग
हमें जिन पर गर्व है | षष्ठः पाठः संकल्पः सिद्धिदायकः सप्तमः पाठः त्रिवर्ण: ध्वजः |
सितम्बर Half Yearly Exam | 7.अपूर्व अनुभव 8.रहीम के दोहे | मायावी सरोवर यक्ष प्रश्न अज्ञातवास प्रतिज्ञा पूर्ति विराट का भ्रम मंत्रणा राजदूत संजय शांतिदूत श्रीकृष्ण पांडवों और कौरवों के सेनापति पहला, दूसरा और तीसरा दिन | परिश्रम ही सच्चा धन है आर्यभट्ट प्यारा हिंदुस्तान | अष्टमः पाठः अहमपि विद्यालयम् गमिष्यामि नवमः पाठः विश्वबंधुत्वम् |
अक्टूबर | 9.एक तिनका | चौथा, पांचवां और छठा दिन सातवाँ, आठवाँ और नवाँ दिन | मदर टेरेसा गीता पाठ | दशमः पाठः समवायोहिदुर्जयः एकादश: पाठः विद्याधनम् |
नवंबर SAT 2 | 10.खानपान की बदलती तस्वीर 11.नीलकंठ 12.भौर और बरखा | भीष्म सर शय्या पर बारहवाँ दिन अभिमन्यु युधिष्ठिर की चिंता और कामना भूरिश्रवा, जयद्रथ और आचार्य द्रोण का अंत | यथा आहार तथा विचार कच्चे धागों का पक्का बंधन-रक्षाबंधन | द्वादश: पाठः अमृतं संस्कृतम् शब्दरूपाणि- स्त्रीलिङ्ग शब्दरूपाणि, मुनिः,साधु,नदी,राजन्,विद्वस्, फल,वारि आदि त्रयोदश: पाठः लालनगीतम् |
दिसंबर | 13.वीर कुंवर सिंह 14.संघर्ष के कारण मैं तुनुकमिजाज हो गया: धनराज | कर्ण और दुर्योधन भी मारे गए अश्वत्थामा | पेड़ हमारे जीवनदाता | चतुर्दशः पाठः हरियाणादर्शनम् |
जनवरी | 15.आश्रम का अनुमानित व्यय | परोपकार जन-जन को यही सन्देश, नशामुक्त हो अपना देश (भाग-2) | पञ्चदशः पाठः कर्मकुरु | |
फरवरी | युधिष्ठिर की वेदना पांडवों का धृतराष्ट्र के प्रति व्यवहार श्रीकृष्ण और युधिष्ठिर | मुझे यह अच्छा नहीं लगता | परिशिष्टम् | |
मार्च ANNUAL ASSESSMENT | संपूर्ण पाठ्यक्रम दोहराई व वार्षिक परीक्षा | संपूर्ण पाठ्यक्रम दोहराई व वार्षिक परीक्षा | संपूर्ण पाठ्यक्रम दोहराई व वार्षिक परीक्षा | संपूर्ण पाठ्यक्रम दोहराई व वार्षिक परीक्षा |
कक्षा आठवीं
महीना | वसंत भाग तीन | भारत की खोज | नैतिक शिक्षा | रुचिरा भाग 3 |
अप्रैल | 1.लाख की चूड़ियां | अहमदनगर का किला ( अतीत का भार, अतीत का दबाव ) | योगासन व प्राणायाम सूक्ति सुधा | मङ्गलम् प्रथमः पाठः सुभाषितानि द्वितीयः पाठः बिलस्य वाणी न कदापि मे श्रुता |
मई | 2.बस की यात्रा 3.दीवानों की हस्ती | तलाश सिंधु घाटी की सभ्यता | प्रेरक प्रसंग
नीति के दोहे | तृतीयः पाठः डिजीभारतम् चतुर्थः पाठः सदैव पुरतो निधेहि चरणम् |
जून | ग्रीष्मावकाश | ग्रीष्मावकाश | ग्रीष्मावकाश | ग्रीष्मावकाश |
जुलाई SAT -1 | 4.भगवान के डाकिए | युगों का दौर | दया धर्म का मूल है | पञ्चमः पाठः कण्टकेनैव कण्टकम् षष्ठः पाठः गृहम् शून्यं सुतां विना |
अगस्त | 5.क्या निराश हुआ जाए 6.यह सबसे कठिन समय नहीं | नयी समस्याएं ( ‘अरब और मंगोल’ से लेकर ‘यांत्रिक शक्ति में एशिया और यूरोप के बीच अंतर’ तक) | मनुष्य के आंतरिक शत्रु रानी दुर्गावती प्रकृति वर्णन | सप्तमः पाठः भारतजनताsहम् अष्टमः पाठः संसारसागरस्य नायकाः धातुरुपाणि |
सितम्बर Half Yearly Exam | 7.कबीर की साखियाँ | नयी समस्याएं ( ‘औरंगजेब ने उलटी गंगा बहाई’ से लेकर ‘भारत की आर्थिक पृष्ठभूमि-इंग्लैंड के दो रूप’ तक) | अनूठा बलिदान भास्कराचार्य देश की धरती | नवमः पाठः सप्तभगिन्यः दशमः पाठः नीतिनवनीतम् |
अक्टूबर | 8.सुदामा चरित | अंतिम दौर- एक | ऊधम सिंह | एकादश: पाठः सावित्रीबाईफुले द्वादशः पाठः कः रक्षति कः रक्षितः |
नवंबर SAT 2 | 9.जहाँ पहिया है 10.अकबरी लोटा | अंतिम दौर- दो | गुरुपर्व स्वावलम्बन | त्रयोदशः पाठः क्षितौराजतेभारतस्वर्णभूमिः चतुर्दशः पाठः आर्यभटः |
दिसंबर | 11.सूर के पद 12.पानी की कहानी | तनाव | जन-जन को यही सन्देश, नशामुक्त हो अपना देश (भाग-3) | पञ्चदशः पाठः तीजपर्व
|
जनवरी | 13.बाज और सॉंप | रेजांग ला: जरा याद करो क़ुरबानी | षोडशः पाठः सर्वत्रसमदर्शनः | |
फरवरी | दो पृष्ठभूमियां | मुझे यह अच्छा नहीं लगता | परिशिष्टम् | |
मार्च ANNUAL ASSESSMENT | संपूर्ण पाठ्यक्रम दोहराई व वार्षिक परीक्षा | संपूर्ण पाठ्यक्रम दोहराई व वार्षिक परीक्षा | संपूर्ण पाठ्यक्रम दोहराई व वार्षिक परीक्षा | संपूर्ण पाठ्यक्रम दोहराई व वार्षिक परीक्षा |
Click Here For Other Subjects Syllabus |